Miasto Jasło zaopatrywane jest w wodę z dwóch ujęć wody:

• głównym ujęciem jest ujęcie wód powierzchniowych na prawym brzegu rzeki Wisłoki w km 108+080. Dobowa zdolność produkcyjna tego ujęcia wody wynosi 17.280 m³/d
• drugim, dodatkowym ujęciem jest ujęcie wód podziemnych zlokalizowane przy ul. Na Kotlinę w Jaśle. Woda ujmowana jest z 3 studni głębinowych. Dobowa zdolność produkcyjna ujęcia i uzdatniania wody wynosi 348 m³/d 

Ujęcie wód powierzchniowych

1. Obiekty i urządzenia

W zakładzie Uzdatniania wody w Jaśle znajdują się następujące obiekty i urządzenia techniczne:

1. Jaz piętrzący o konstrukcji betonowej z elementami żelbetonowymi i wysokości  piętrzenia  1m, z przepławką dla ryb – światło jazu L= 25 m

2. Piaskownik dwukomorowy z kratami w oknach wlotowych
3. Pompownia wody surowej I⁰ w skład , której wchodzą :

• studnia zbiorcza wody surowej
• pompa diagonalna 25 D 17 o  wydajności 400 m³/h – 1 szt

4. Rezerwowa pompownia wody surowej I^0’ w skład , której wchodzą :

• studnia rezerwowa
• pompa zatapialna firmy Grundfos o wydajności 1.100 m³ / h – szt. 1

5. Komora rozdzielcza
6. Komora pomiarowa z mętnościomierzem , przepływomierzem.

7. Osadniki wstępne – dwie komory o pojemności 650m³ każda
8. Pompownia II⁰  z  3 pompami o wydajności 540 m³ każda
9. Osadnik wód zrzutowych z Actiflo.
10. Budynek koagulacji , magazynowania i dozowania reagentów

• 2 bloki Actiflo
• Urządzenia i instalacja magazynowania i dozowania kwasu
• Urządzenia i instalacja magazynowania i dozowania koagulanta
• Instalacja dozowania flokulanta

10. Hala filtrów z 9 komorami filtracyjnymi ( F1-F9 ) o pow. Użytkowej 15,3 m³ każda
11. Zbiornik wody czystej – dwukomorowy – o pojemności każdej komory 2.500 m³
12. Pompownia III⁰ z 4 pompami o wydajności 340 m³ każda
13. Pomieszczenia z dmuchawami

– dmuchawa typu KS 100 A o wydajności   = 834 m³/h i mocy P=20kW

– dmuchawa typu 3 RV 13-31 o wydajności    = 925 m³/h mocy 15 kW

14. Odstojnik wód popłucznych dwukomorowy
15. Chlorownia o wyposażeniu :

• 2 chlorator C11 firmy Aldos
• zbiorniki chloru – 3 beczki 500 l

16. Komora zasuw
17. Komora odpowietrzająca
18. Komora dozowania wody chlorowej
19. Kotłownia
20. Budynek administracyjno i laboratorium
21. Stacja transformatorowa
22. Budynek agregatu prądotwórczego wraz z agregatem
23. Budynek magazynowy

2. UJMOWANIE WODY

Ujmowanie wody z rzeki Wisłoki odbywa się dzięki ujęciu brzegowemu , znajdującemu się na prawym brzegu rzeki , którego integralną część stanowi  Jaz. Woda spiętrzana jest Jazem wysokości 1 mb , jest ujmowana przez dwa okna wlotowe do dwukomorowego piaskownika. Jaz zapewnia gwarantowaną głębokość wody dla potrzeb Z.U.W. Nominalna wydajność Ujęcia wynosi 200 dm³/sek. Przy dwóch czynnych komorach wydajność ujęcia wzrosła do 400 dm³/sek.

3. OCZYSZCZANIE WSTĘPNE

Oczyszczanie wstępne / zgrubne / odbywa się na kratach (o prześwicie 30 mm) wlotowych do komór piaskownika, gdzie zatrzymują się grube zanieczyszczenia oraz w komorach piaskownika gdzie osadzają się makroelementy –  głównie piasek.

      4.POMPOWNIE  WODY  SUROWEJ  ( I⁰ ) i ( I^0’)

Z komór piaskownika rurociągami stalowymi Ø 500  woda spływa grawitacyjnie do studni zbiorczej pompowni I⁰ oraz rorociągiem z PCW Ø 600 do pompowni rezerwowej/I^0’/. Pompownia I⁰ usytuowana jest na prawym wysokim brzegu ,  w zagłębieniu skarpy. Na studni zbiorczej usytuowana jest pompownia niskiego ciśnienia przetłaczająca wodę surową ze studni zbiorczej na osadnik wstępny. Studnia zbiorcza została wykonana jako żelbetonowa  okrągła o średnicy 5.0 m i  wysokości 13.0 m. W studni znajdują się wloty kolektorów wody zamykane zasuwami płaskimi z pomostu roboczego. Przykrycie studni zbiorczej jest równocześnie podłogą pompowni. Pompownię jako nadbudówkę na studni wykonano w kształcie sześciokąta.

5. OSADNIKI WSTĘPNE 

Woda na osadnik wstępny doprowadzana jest    z  pompowni   wody   surowej   rurociągiem  Ø  500      rozgałęziający się przed samymi zbiornikami na 4  odcinki   wlotowe    Ø 300

6. POMPOWNIA II⁰

Z osadnika wstępnego woda grawitacyjnie spływa do komory pompowni II⁰ o pojemności użytkowej 18,3 m³   w której zamontowane są 3 pompy zatapialne  firmy „GRUNDFOS” o wydajności 540 m³ /h każda ,  które przepompowują wodę na bloki Actiflo.

7. BUDYNEK KOAGULACJI    

Proces koagulacji  jako 4ty etap oczyszczania wody ma na celu redukcję osadów oraz zawiesin trudno opadających , do wartości umożliwiających właściwą pracę filtrów.

Woda surowa dostarczana jest do bloków Actiflo rurociągiem Ø 400 poprzez mieszacz statyczny którego zadaniem jest dokładne wymieszanie koagulanta i kwasu z wodą i kratę schodkową.

Do mieszacza statycznego doprowadzany jest koagulant Flokor 1ASW/B lub PAX XL 19F i 96 % kwas siarkowy.

Bezpośrednio po zetknięciu się koagulanta z wodą następuje pierwsza faza koagulacji , w której w wyniku szybkich reakcji chemicznych i fizycznych następuje destabilizacja cząstek koloidalnych. Tak z destabilizowane cząstki zapewniają właściwy przebieg drugiej fazy koagulacji jaką jest flokuacja.

Zadaniem kwasu jest wspomaganie koagulacji poprzez obniżenia pH wody.

Na kracie schodkowej wyłapywane są pozostałe makro zanieczyszczenia.

Następnie woda dopływa do bloków Actiflo gdzie dodawany jest mikropiasek będący na etapie flokulacji zarodnikiem i obciążnikiem tworzących się kłaczków.

Druga faza stanowi istotę koagulacji , która polega na zmniejszeniu stopnia dyspersji układu koloidalnego w wyniku łączenia się pojedynczych cząstek fazy rozproszonej w większe skupiska  / kłaczki / , które w wyniku transportu i zdarzeń tworzą większe aglomeraty. Proces ten zwany jest flokulacją. Powstałe większe aglomeraty ( obciążone mikropiaskiem) posiadają gęstość większą od gęstości wody , usuwane są z wody w procesie sedymentacji / opadanie kłaczków  na dno /. Ze względu na znaczne zagęszczenie cząstek mamy do czynienia z opadaniem skupionym. Ze względu na sposób prowadzenia  koagulacji  / dodanie do wody koagulanta i powstawanie kłaczków  ( aglomeratów )/ w komorach wolnego mieszania mamy do czynienia z koagulacją objętościową.

Zgromadzone na dnie osadnika aglomeraty przepompowywane są za pomocą pomp recyrkulacji ( 2 szt. na każdą z komór) na hydrocyklony gdzie następuje proces oddzielania pisku od zawiesiny i innych zanieczyszczeń. Piasek kierowany jest z powrotem do układu oczyszczania , zaś zanieczyszczenia odprowadzane są do osadnika wód z rzutowych z Actiflo.

Osadnik wód zrzutowych z Actiflo  stanowią 2 komory o pojemności 6,4 m³ każda.

W rząpiach na dnie każdej komory posadowiona jest pompa osadowa umożliwiająca odpompowanie osadu do beczek asenizacyjnych wywożących osad na oczyszczalnie ścieków. Woda nad osadowa poprzez koryto zbiorcze odprowadzana jest do osadnika wód popłucznych.

Właściwe przeprowadzenie koagulacji zapewnia duży stopień  usuwania  koloidów , zawiesin  trudno opadających oraz mikrozanieczyszczeń  co w efekcie daje zmniejszenie : mętności , intensywności barwy , wskaźników zanieczyszczenia organicznego oraz zawartości wielu mikrozanieczyszczeń.

System Actiflo ( dynamicznej koagulacji ) stanowią dwa bloki składające się z następujących elementów każdy:

komora koagulacji, komora dozowania, komora dojrzewania, osadnik

Każda komora wyposażona jest w mieszadła a osadnik w zgarniacz osadu. Ponadto każdy z bloków wyposażony jest w dwie pompy recyrkulacji osadu i dwa hydrocyklony.

Na właściwy przebieg koagulacji mają wpływ :

• właściwe stężenie koagulanta
• wielkość pH wody koagulowanej
• temperatura wody / im temperatura niższa tym trudniej /
• skład chemiczny wody
• dawka koagulanta  i flokulanta  których wielkość głównie zależy od mętności i wielkości przepływu

8. FILTRACJA

Filtracja to proces usuwania z wody oczyszczonej cząstek o średnicy > 0.1 µm. Proces ten odbywa się w filtrach grawitacyjnych , pośpiesznych, dwuwarstwowych , otwartych ze złożem niskim i przepływie pionowym. W zatrzymaniu zanieczyszczeń w złożu filtracyjnym współuczestniczy wiele zjawisk z których do podstawowych należą : cedzenie , sedymentacja , flokuacja i dyfuzja. Istniejące filtry składają się 9ciu komór ,  każda o wymiarach  4,25 x 3,6 m  – czyli  1 komora posiada  pow. użytkową 15,3 m² , a łączna pow. filtracyjna wszystkich komór wynosi  137,7 m².
Warstwę filtracyjną stanowi piasek kwarcowy o granulacji  0,6-1,0 mm o grubości warstwy  0,9 m. , spoczywający na  systemie drenażowym TETRA LP Block z nakładką nierdzewną oraz antracyt o grubości warstwy 0,7 m

9. DEZYNFEKCJA

Znaczne zmniejszenie / w ostatnich latach / prędkości przepływu wody w sieciach , wynikające ze znacznej redukcji zapotrzebowania na wodę , sprzyja życiu mikroorganizmów w sieci wodociągowej. Dlatego należy szczególną uwagę zwrócić na prawidłowe prowadzenie procesu dezynfekcji.

Celem dezynfekcji wody jest zniszczenie żywych i przetrwalnikowych form organizmów patogennych oraz zapobieganie ich wtórnemu rozwojowi w sieci wodociągowej. Znaczne zmniejszenie liczby bakterii i wirusów zapewnia oczyszczenie wody w procesach koagulacji , sedymentacji i filtracji pośpiesznej. Ostatecznym elementem oczyszczania wody w ZUW Jasło jest chemiczna metoda dezynfekcji za pomocą chloru gazowego. Jest to najbardziej rozpowszechniona , najstarsza i najtańsza metoda dezynfekcji.

10. ZBIORNIK WODY CZYSTEJ

Do zbiornika wody czystej woda z filtrów spływa grawitacyjnie  rurociągiem Ø 500. Zbiornik wody czystej stanowią dwie podziemne komory o pojemności 2.500 m³ każda. Układ wprowadzania i odbioru wody w każdej komorze zapewnia równomierny przepływ wody przez każdą z komór. Każda komora wyposażona jest w system przelewowy , spustowy oraz wentylacyjny. Podstawowym zadaniem zbiornika wody czystej jest zapewnienie potrzebnego okresu czasu kontaktu wody z chlorem.

11. POMPOWNIA III⁰

Ze zbiorników wody czystej woda grawitacyjnie spływa do pompowni III⁰ . Pompownia wysokiego tłoczenia ( III⁰ ) stanowi przedłużenie zbiornika wody czystej. W pomieszczeniu pompowni  znajduje się 4 pompy pionowe firmy KSB typu Omega V 150-460 B/GB-DB-250M4 tłoczące wodę do sieci miejskiej.

Schemat blokowy Ujęcia wody w Jaśle. Pobierz Plik 

Ujęcie wód podziemnych

1. Wstęp

Ujęcie Wód Podziemnych w Jaśle przy ul. Na Kotlinę służy lokalnemu czerpaniu , uzdatnianiu i dostarczaniu wody pitnej dla mieszkańców Jasła .

Ujecie jako kompleks obiektów i urządzeń czerpie wodę podziemną , uzdatnia i dezynfekuje wodę , magazynuje uzdatnioną wodę i pompuje do miejskiej sieci  wodociągowej .

W skład Ujęcia wchodzą obiekty budowlane wraz z urządzeniami technicznymi :

• studnia S-1 ( poza terenem działki Ujęcia ) wraz z pompą głębinową
• studnia S-2 wraz z pompą głębinową
• studnia S-3 wraz z pompą głębinową
• budynek Ujęcia wraz z dwoma filtrami wody ( pompami dozującymi podchloryn sodu 2) , hydroforem
• zbiornik magazynowy wody uzdatnionej
• rurociągi technologiczne

2. Parametry technologiczne Ujęcia

Godzinowa maksymalna produkcja wody Ujęcia                         14,5 m³/h

Dobowa maksymalna produkcja wody uzdatnionej Ujęcia       348,0 m³/d

Użytkowana pojemność zbiornika magazynowego wody uzdatnionej  ok. 70,0 m³

Ciśnienie zasilania sieci wodociągowej ( wg manometru na hydroforze )  3,8-6,0 bar

Maksymalna wydajność studni S-1                                                5,5 m³/h

Maksymalna wydajność studni S-2                                                9,0 m3³/h

Maksymalna wydajność studni S-3                                                6,5 m3/h

Minimalne ciśnienie zasilania filtra pospiesznego                         1,5 bar

Maksymalne ciśnienie zasilania filtra pospiesznego                      6,0 bar

Robacza wydajność jednego filtra pospiesznego ( V=9,2 m/h )    7,3 m³/h

Maksymalna wydajność jednego filtra pospiesznego ( V=15 m/h )   11,8 m³/h

Maksymalna strata ciśnienia na filtrze pospiesznym                          1,0 bar

Stężenie podchlorynu sodu w wodzie uzdatnionej                      do 0,5 mgCl/dm³

3.Technologia .

Woda czerpana ze studni wierconych jest poddawana uzdatnianiu tj. napowietrzaniu i filtracji pospiesznej na złożu kwarcowo-dolomitowej , w wyniku czego są usuwane żelazo i mangan oraz zawiesiny . Uzdatniona woda jest dezynfekowana podchlorynem sodu i magazynowana . Następnie tak uzdatniona woda jest pompowana do miejskiej sieci wodociągowej .

Woda jest czerpana ze studni S-1 , S-2 , S-3 , przy czym studnia S-3 z uwagi na jej hydrogeologiczne   ograniczenia stanowi rezerwę ,

( 2 godziny pracy – 2 godziny przerwy ) . Każda ze studni jest wyposażona w zanurzoną pompę głębinową . Czerpana woda surowa jest pompowana do budynku Ujęcia , gdzie znajdują się wodomierze poszczególnych studni .

W budynku Ujęcia woda surowa ze studni jest rozprowadzana na dwa ciśnieniowe filtry pospieszne kwarcowo-dolomitowe , na wyposażeniu których znajdują się dysze napowietrzające ( po jednej dyszy na każdy filtr ) . Dysza napowietrzająca działa na zasadzie wywołania lokalnego podciśnienia dynamicznego na zwężce Venturiego zasysa powietrze automatycznie i rozpuszcza w wodzie surowej . Napowietrzona woda trafia na złoże kwarcowo-dolomitowe znajdujące się w filtrze pospiesznym . Na złożu osadzają się utlenione związki żelaza , manganu oraz zawiesiny . Nadmiar rozpuszczonego powietrza usuwany jest automatycznie przez zawór odpowietrzający .

Zatrzymane na filtrach pospiesznych zanieczyszczenia są usuwane w czasie ich płukania . Przewidziano płukanie filtrów wodą uzdatnioną z uwagi na zbyt niską wydajność studni wymaganą podczas płukania .

W czasie płukania ( regeneracji filtra ) wykonujemy następujące czynności :

1. płukanie złoża filtracyjnego
2. odprowadzenie pierwszego filtratu
3. odpowietrzenie filtra

Najważniejszą czynnością filtra jest płukanie złoża filtracyjnego w odpowiednim czasie , aby filtr był zawsze gotowy do właściwej pracy. Intensywność płukania , przy typowych układach hydroforowych powinna wynosić 7,4 l/m²s przy czasie płukania około 10 min.

Do płukania filtra zużywa się około 3480 l wody .

Istnieje możliwość ominięcia filtrów i odprowadzenia wody ze studni do zbiornika z pominięciem filtrów poprzez by-pass filtrów pospiesznych . Do przefiltrowanej wody lub wody surowej płynącej przez by-pass filtrów dozowany jest w stałej dawce podchloryn sodu celem jej dezynfekcji i zabezpieczeniem przed wtórnym skażeniem mikrobiologicznym . Podchloryn sodu jest dozowany z pojemnika roztworowego pompą dozującą . Podczas pracy z maksymalną wydajnością wody uzdatnionej na Ujęciu ( 24 h praca Ujęcia , dawka 0,5 mgCl/dm³ ) zużywane jest do dezynfekcji wody ok. 0,7 dm³/h 1% podchlorynu sodu , tj. 17 dm³/d 14 % roztworu handlowego NaOCl. Tak przygotowana woda trafia do zewnętrznego , bezciśnieniowego zbiornika wody uzdatnionej , gdzie jest magazynowana . Woda ze zbiornika jest zasysana i pompowana do sieci za pomocą zestawu podnoszenia ciśnienia ( zwanego hydroforem ) . Urządzenia Ujęcia pracują w trybie automatycznym lub ręcznym , przy czym hydrofor działa niezależnie od rodzaju a także stanu pracy pozostałych urządzeń . Tryb automatyczny przewidziany jest do normalnej regularnej pracy Ujęcia bez konieczności obsługi w pełnym cyklu dobowym 24/24 h  a jedynie obsługi doraźnej .Tryb ręczny jest przewidziany dla wykonania uruchomień prac testowych , czy na wypadek awarii jednego z urządzeń i konieczności utrzymania dostaw wody pitnej .